Τα διάφορα είδη ανδρείας

The various kinds of courage

 

Υπάρχουν δε πέντε είδη ανδρείας, που λέγονται από ομοιότητα, καθώς αυτοί που χαρακτηρίζονται έτσι υπομένουν μεν τα ίδια αλλά όχι από τις ίδιες αιτίες.

Πολιτική ανδρεία

Μία βεβαίως είναι η πολιτική ανδρεία. Αυτή υπάρχει λόγω της αιδούς.

Στρατιωτική

Δεύτερη η στρατιωτική. Αυτή οφείλεται στην εμπειρία και τη γνώση, όχι όπως είπε ο Σωκράτης στη γνώση των δεινών, αλλά του πώς θα προστατευθούν από τα δεινά.

Από απειρία ή άγνοια

Τρίτη αυτή που οφείλεται στην απειρία και την άγνοια, που κάνει τα παιδιά να υπομένουν όσα φημολογείται και τους παράφρονες να πιάνουν φίδια.

Από την ελπίδα

Άλλη δε από την ελπίδα, κατά την οποία πολλές φορές οι άκρως τυχεροί υπομένουν τους κινδύνους, καθώς και οι μεθυσμένοι· αφού το κρασί τους γεμίζει με ελπίδες.

Από το αλόγιστο πάθος

Άλλη δε από το αλόγιστο πάθος, π.χ. από έρωτα και θυμό. Διότι όταν κανείς είναι ερωτευμένος, μάλλον είναι θρασύς παρά δειλός και υπομένει πολλούς κινδύνους.

Το ίδιο ισχύει και με την οργή και τον θυμό· διότι ο θυμός προκαλεί σύγχυση. Γι’ αυτό και τα αγριογούρουνα φαντάζουν θαρραλέα, μολονότι δεν είναι· διότι όταν παρεκτρέπονται γίνονται έτσι, διαφορετικά έχουν ευμετάβλητη διάθεση, όπως οι θρασείς.

Όμως κατεξοχήν ανδρεία είναι εκείνη του θυμού· διότι ο θυμός είναι αήττητος, γι’ αυτό και οι παίδες μάχονται άριστα. Η δε πολιτική ανδρεία οφείλεται στον νόμο.

Αληθινή όμως καμία από αυτές δεν είναι, αλλά όλα αυτά είναι χρήσιμα προς εγκαρδίωση και ενίσχυση σε περίπτωση κινδύνου.

Ἔστι δ’ εἴδη ἀνδρείας πέντε λεγόμενα καθ’ ὁμοιότητα· τὰ αὐτὰ γὰρ ὑπομένουσιν, ἀλλ’ οὐ διὰ τὰ αὐτά.

Μία μὲν πολιτική· αὕτη δ’ ἐστὶν ἡ δι’ αἰδῶ οὖσα.

Δευτέρα ἡ στρατιωτική· αὕτη δὲ δι’ ἐμπειρίαν καὶ τὸ εἰδέναι, οὐχ ὥσπερ Σωκράτης ἔφη τὰ δεινά, ἀλλ’ ὅτι τὰς βοηθείας τῶν δεινῶν.

Τρίτη δ’ ἡ δι’ ἀπειρίαν καὶ ἄγνοιαν, δι’ ἣν τὰ παιδία καὶ οἱ μαινόμενοι οἳ μὲν ὑπομένουσι τὰ φερόμενα, οἳ δὲ λαμβάνουσι τοὺς ὄφεις.

Ἄλλη δ’ ἡ κατ’ ἐλπίδα, καθ’ ἣν οἵ τε κατευτυχηκότες πολλάκις ὑπομένουσι τοὺς κινδύνους καὶ οἱ μεθύοντες· εὐέλπιδας γὰρ ποιεῖ ὁ οἶνος.

Ἄλλη δὲ διὰ πάθος ἀλόγιστον, οἷον δι’ ἔρωτα καὶ θυμόν. ἄν τε γὰρ ἐρᾷ, θρασὺς μᾶλλον ἢ δειλός καὶ ὑπομένει πολλοὺς κινδύνους.

Καὶ δι’ ὀργὴν καὶ θυμὸν ὡσαύτως· ἐκστατικὸν γὰρ ὁ θυμός. διὸ καὶ οἱ ἄγριοι σύες ἀνδρεῖοι δοκοῦσιν εἶναι, οὐκ ὄντες· ὅταν γὰρ ἐκστῶσι, τοιοῦτοι εἰσίν, εἰ δὲ μή͵ ἀνώμαλοι, ὥσπερ οἱ θρασεῖς.

ὅμως δὲ μάλιστα φυσικὴ ἡ τοῦ θυμοῦ· ἀήττητον γὰρ ὁ θυμός, διὸ καὶ οἱ παῖδες ἄριστα μάχονται. διὰ νόμον δὲ ἡ πολιτικὴ ἀνδρεία.

Κατ’ ἀλήθειαν δὲ οὐδεμία τούτων, ἀλλὰ πρὸς τὰς παρακελεύσεις τὰς ἐν τοῖς κινδύνοις χρήσιμα ταῦτα πάντα.


Βιβλιογραφία: Αριστοτέλους Ηθικά Ευδήμεια (1229a.12  έως 1229a.31)  
Απόδοση κειμένου: Κότσαλης  Γεώργιος